آيه ظهار

برخى آیه 2 سوره مجادله/58 را «آیه ظهار» گفته‌اند.

الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسَائِهِمْ مَا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ ۖ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ ۚ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَرًا مِنَ الْقَوْلِ وَزُورًا ۚ وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ

ز میان شما کسانی که زنانشان را ظهار می کنند بدانند که زنانشان، مادرانشان نشوند، مادرانشان فقطزنانی هستند که آنها را زاییده اند، و سخنی ناپسند و دروغ است که می گویند و خدا از گناهان در گذرنده است و آمرزنده است

[58–2] (مشاهده آیه در سوره)

در شأن نزول این آیه آمده است كه «ظهار» یكى از انواع طلاق در جاهلیت بود و اگر كسى به همسرش مى‌گفت: أنت عَلَىّ كَظَهْرِ أُمّى = پشت تو چون پشت مادر من است، این جمله به منزله طلاق بود و زن براى همیشه بر مرد حرام مى‌شد.

روزى یكى از مسلمانان به نام «اوس بن صامت» این جمله را در حال عصبانیت به همسرش گفت؛ سپس پشیمان شد. زن نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله آمد و از این حكم پرسید و آیه نازل شد كه همسران ظهاركنندگان، مادران آن‌ها نیستند. مادران آن‌ها كسانى هستند كه آنان را زاییده‌اند؛ پس سخن آنان، سخنى زشت و باطل است:

پانویس

↑ الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 63‌؛ احكام القرآن، ابن‌العربى، ج‌ 1، ص 355؛ جامع‌البیان، مج ‌14، ج‌ 28، ص‌ 15.
↑ قمى، ج‌ 2، ص‌ 365؛ جامع البیان، مج‌ 14، ج‌ 28، ص‌ 5‌.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص392.

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن	(اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن	آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن	تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی	تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
علوم قرآنی	دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن	تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن

[1] الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 63‌؛ احكام القرآن، ابن‌العربى، ج‌ 1، ص 355؛ جامع‌البیان، مج ‌14، ج‌ 28، ص‌ 15.

[2] قمى، ج‌ 2، ص‌ 365؛ جامع البیان، مج‌ 14، ج‌ 28، ص‌ 5‌.